انواع مهریه به لحاظ نحوه پرداخت

انواع مهریه به لحاظ نحوه پرداخت

به طور کلی، دو حالت برای نحوه پرداخت مهریه در قانون پیش‌بینی شده است: عندالمطالبه و عندالاستطاعه. نحوه پرداخت مهریه در سند نکاحیه تعیین می‌گردد. هر یک از این اصطلاحات، مفهومی متفاوت و بار حقوقی جداگانه‌ای دارند. در ادامه به تعریف هر یک از این اصطلاحات می‌پردازیم.

مهریه عندالمطالبه

در اغلب موارد، مهریه زن در سند نکاحیه او عندالمطالبه تعیین می‌گردد. بدین معنا که هر لحظه‌ای که زن اراده کرده و مهریه خود را از همسرش مطالبه کند، مرد موظف به پرداخت مهریه او است.

مهریه عندالاستطاعه

این نوع از مهریه حالتی استثنایی دارد لیکن بنا به توافق طرفین امکان دارد که نحوه پرداخت مهریه به صورت عندالاستطاعه تعیین شده باشد. مهریه عندالاستطاعه بدین معنا است که چنانچه مرد تمکن مالی لازم را داشته ملزم به پرداخت مهریه زوجه است. تفاوت عمده‌ای که در مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه وجود دارد، در خصوص بار اثبات است. یعنی این که در مهریه عندالمطالبه چنانچه مرد تمکن مالی پرداخت مهریه را نداشته باشد، او است که باید اعسار خود از پرداخت را اثبات کند ولی در نهریه عندالاستطاعه این زن است که باید تمکن مالی همسر خویش را در پرداخت مهریه‌اش ثابت کند.

شرایط مال مورد مهریه

مالی که مورد مهریه قرار می‌گیرد، باید شرعاً و قانوناً شرایطی داشته باشد که در ادامه به تشریح آنها می‌پردازیم:

الف- مالیت داشته باشد: بدین معنا که دارای ارزش مادی و منفعت اقتصادی باشد.

ب- معلوم و معین باشد: بر اساس مقررات قانون مدنی، مالی معین و معلوم است که مقدار، جنس و اوصاف آن دقیقاً تعیین شده باشد.

ج- تحت تملک زوج باشد: یعنی زوج تنها مالی را می‌تواند به عنوان مهریه همسر خویش قرار دهد که متعلق به خود او بوده و مالکیت آن را دارا باشد. چنانچه مال مورد مهریه متعلق به شخص دیگری باشد، رضایت و امضای وی کتباً، قانوناً و شرعاً قید شده باشد.

✔ بیشتر بخوانید : وکیل پایه یک دادگستری برای مطالبه مهریه

ضمانت اجرای کیفری در مطالبه مهریه

با توجه به این امر که طی سالیان اخیر، مبالغ هنگفتی به عنوان مهریه تعیین می‌‌شد و همین موضوع سبب افزایش شدید تعداد زندانیان مهریه گردید. بنابراین قانونگذاران به این نتیجه رسیدند که تغییری در قوانین مربوط به مهریه ایجاد کنند تا از افزایش سرسام‌آور تعداد سکه‌های مهریه و شمار زندانیان ناشی از آن بکاهند. در نتیجه قانونی تصویب شد که به موجب آن زوجه می‌تواند هر میزان مهریه که می‌خواهد را تعیین کند، لیکن صرفاً تا 110 سکه بهار آزادی ضمانت اجرای کیفری دارد. یعنی چنانچه مرد از پرداخت یکجا و یا اقساطی (بنا به توافق طرفین و یا رأی دادگاه) 110 سکه سر باز زند، زوجه می‌تواند حکم جلب وی را أخذ و او را حبس نماید.

مطالبه مهریه دختر باکره

برخی مواقع نکاح پیش از وقوع نزدیکی بین زن و شوهر رخ می‌دهد. در چنین حالتی بر اساس قانون از آنجا که زوجه دوشیزه بوده، نصف مهریه تعیین شده در سند نکاحیه به وی تعلق می‌گیرد.